Val Edward Kilmer – odtwórca roli Holendra

Val Edward Kilmer (ur. 31 grudnia 1959 w Los Angeles w Kalifornii) – amerykański aktor filmowy i telewizyjny.

Jest drugim z trzech synów dystrybutora aerokosmicznego sprzętu i posiadacza nieruchomości Eugene’a Kilmera i Gladys Ekstadt. Ma pochodzenie szkockie, irlandzkie, żydowsko-sefardyjskie, czerokeskie, indiańskie, szwedzkie, niemieckie i odlegle mongolskie. Dorastał ze starszym bratem Markiem i młodszym bratem Wesleyem w San Fernando Valley w południowej Kalifornii. W 1977 roku ukończył szkołę średnią Chatsworth High School w Chatsworth, w stanie Kalifornia, gdzie po raz pierwszy zainteresował się aktorstwem. Mając 17 lat, wstąpił do Julliard School w Nowym Jorku. Na dużym ekranie debiutował rolą gwiazdora rocka wplątanego w szpiegowską aferę z siejącym postrach wywiadem NRD sensacyjnej komedii romantycznej „Ściśle tajne” (Top Secret!, 1984) z udziałem Omara Sharifa. Niedługo potem zagrał postać młodego zdolnego naukowca usiłującego nie dopuścić do wykorzystania swojej pracy przez CIA w komedii romantycznej science-fiction „Prawdziwy geniusz” (Real Genius, 1985).

Po kasowym sukcesie filmie akcji „Top Gun” (1986), gdzie zabłysnął jako cwaniakowaty i pewny siebie pilot porucznik Tom „Iceman” Kazansky, trafił na mały ekran w biograficznym dramacie HBO „Człowiek, który zerwał 1000 łańcuchów” (The Man Who Broke 1,000 Chains, 1987) w nominowanej do nagrody CableACE roli weterana II wojny światowej, uciekiniera z więzienia w Georgii, który rozpoczyna nowe życie z nową tożsamością w Chicago. Następnie zagrał odważnego rycerza i awanturnika zdolnego jednak do pomocy i romantycznych uniesień w przygodowym filmie fantasy Rona Howarda „Willow” (1988). W 1988 roku podczas Festiwalu Szekspirowskiego w Kolorado wcielił się w postać Hamleta. Został zaangażowany do roli legendarnego rewolwerowca w telewizyjnym westernie „Billy the Kid” (1989). Po występie w roli prywatnego detektywa wplątanego w sfingowanie śmierci swojej klientki w thrillere kryminalnym „Zabij mnie jeszcze raz” (Kill Me Again, 1989), wielkim sukcesem była kreacja Jima Morrisona, jednej z ikon rocka, lidera i wokalisty tytułowej grupy w biograficznym dramacie Olivera Stone’a „The Doors” (1991), za którą otrzymał nominację do nagrody MTV.

W filmie sensacyjnym Tony’ego Scotta na podstawie scenariusza Quentina Tarantino „Prawdziwy romans” (True Romance, 1993) pojawia się jako duch Elvisa – swego rodzaju mentor głównego bohatera. W nakręconym z rozmachem westernie „Tombstone” (1993) z Kurtem Russellem i Michaelem Biehnem wystąpił w roli umierającego na gruźlicę rewolwerowca Doca Hollidaya. Popularność przyniosły mu: komiksowa postać człowieka – nietoperza/Bruce’a Wayne’a w filmie „Batman Forever” (1995) oraz drugoplanowa rola zawodowego złodzieja w dramacie kryminalnym Michaela Manna „Gorączka” (Heat, 1995) z Robertem De Niro i Alem Pacino. Za kolejne role – zrelaksowanego pomocnika tytułowego doktora w remake’u horroru „Wyspa doktora Moreau” (The Island of Dr. Moreau, 1996) z Marlonem Brando; irlandzkiego inżyniera w przygodowym filmie sensacyjnym „Duch i Mrok” (The Ghost and the Darkness, 1996) z Michaelem Douglasem; Simona Templara w sensacyjnym romansie science-fiction Phillipa Noyce „Święty” (The Saint, 1997) i Filipa II, ojca Aleksandra w sensacyjno-przygodowym dramacie historycznym Olivera Stone’a „Aleksander” (Alexander, 2004) – nie uzyskał pozytywnych opinii w oczach krytyków i trzykrotnie był nominowany do nagrody Złotej Maliny dla najgorszego aktora. Kreacja uzależnionego od narkotyków wdowca w „Jeziorze Salton” (The Salton Sea, 2002) została uhonorowana nagrodą Prism, a za postać pozbawionego skrupułów i bezwzględnie okrutnego geja w komedii „Kiss Kiss Bang Bang” (2005) odebrał w Los Angeles nagrodę Satelity.

Zajmuje się także dubbingiem. Użyczył swojego głosu Mojżeszowi w biblijnym filmie animowanym „Książę Egiptu” (The Prince of Egypt, 1998). W 2008 roku wystąpił w nowej wersji serialu „Nieustraszony”, przemawiając głosem K.I.T.T.’a

Prywatnie spotykał się z: Mare Winningham, Cher, Ellen Barkin (1984), Michelle Pfeiffer, Cindy Crawford (1996), Jaycee Gossett (1998-2000), Daryl Hannah (2001-2002), Elisabeth Shue i Angeliną Jolie. Był żonaty z aktorką Joanne Whalley (od 28 lutego 1988 roku do lutego 1996 roku), z którą ma córkę Mercedes (ur. 1992) i syna Jacka (ur. 1995).

Filmografia
2011: „Blood Out” jako Arturo
2011: „Silver Gord” jako Rafael Griggs
2011: „Kill the Irishman” jako Joe Manditski
2011: „5 Days of War” jako Holender
2011: „Deep In the Heart” jako Brodacz
2010: „Spluwa” jako Angel
2010: „MacGruber” jako Dieter Von Cunth
2009: „Zły porucznik” (Bad Lieutenant: Port of Call New Orleans) jako Stevie Pruit
2008: „Felon” jako John Smith
2008: „XIII – Spisek” (XIII: The Conspiracy) jako Mangusta (Mongoose)
2007: „Agent One-Half” jako Lance Stone
2006: „Wrobiony” jako Dillon
2006: „Dark Matter”
2006: „Coin Locker Babies”
2006: „10th & Wolf” jako Murtha
2006: „Wakacyjna Miłość” (Summer love)
2006: „Moscow Zero” jako Andriej
2006: „Deja Vu”
2006: „Alpha Numeric”
2006: „Mission: Impossible III” jako Szef Impossible Missions Force
2006: „Delgo” jako Bogardus (głos)
2005: „Kiss Kiss Bang Bang” jako Gay Perry
2005: „Trudell”
2004: „Aleksander” (Alexander) jako Filip II
2004: „Spartan” jako Robert Scott
2004: „Łowcy umysłów” (Mindhunters) jako Harris
2004: „Niełatwa Miłość” (Stateside) jako SDI Skeer
2003: „Zaginione” (The Missing) jako Lt. Jim Ducharme
2003: „Ukryta tożsamość” (Blind Horizon) jako Frank Kavanaugh
2003: „Wonderland” jako John Holmes
2002: „Jezioro Salton” (The Salton Sea) jako Danny Flynne/Tom Van Allen
2002: „Czas Komanczów” (Comanche Moon) jako Inish Scull
2002: „Brudna forsa” (Run for the Money) jako Cornell
2000: „Czerwona Planeta” (Red Planet) jako Robby Gallagher
2000: „Pollock” jako Willem de Kooning
1999: „Król Joe” (Joe the King) jako Bob Henry
1999: „Dotyk miłości” (At First Sight) jako Virgil Adamson
1998: „Książę Egiptu” (The Prince of Egypt) jako Mojżesz/Bóg (głos)
1997: „Święty” (The Saint) jako Simon Templar
1996: „Duch i Mrok” (The Ghost and the Darkness) jako John Patterson
1996: „Dead Girl” jako Dr Dark
1996: „Wyspa doktora Moreau” (The Island of Dr. Moreau) jako Montgomery
1995: „Gorączka” (Heat) jako Chris Shiherlis
1995: „Batman Forever” jako Batman/Bruce Wayne
1995: „Skrzydła odwagi” (IMAX) (Wings of Courage) jako Jean Mermoz
1993: „Prawdziwy romans” (True Romance) jako Mentor (Elvis)
1993: „Niesamowita McCoy” (The Real McCoy) jako J.T. Barker
1993: „Tombstone” jako Doc Holliday
1992: „Na Rozkaz Serca” (Thunderheart) jako Ray Levoi
1991: „The Doors” (The Doors) jako Jim Morrison
1989: „Billy the Kid” jako William Bonney
1989: „Zabij mnie jeszcze raz” (Kill Me Again) jako Jack Andrews
1988: „Willow” jako Madmartigan
1987: „Człowiek, który zerwał 1000 łańcuchów” (The Man Who Broke 1,000 Chains) jako Robert Eliot Burns
1986: „Zabójstwa przy Rue Morgue” (Zabójstwo przy Rue Morgue (The Murders in the Rue Morgue) jako Philippe Huron
1986: „Top Gun” jako Iceman
1985: „Prawdziwy geniusz” (Real Genius) jako Chris Knight
1984: „Ściśle tajne” (Top Secret!) jako Nick Rivers
1983: „O jeden za dużo” (One Too Many) jako Eric

producent
2006: „What Love Is”

Materiał opracowano na podstawie: Wikipedia.pl, Filmweb.pl, Stopklatka.pl i innych portali filmowo-rozrywkowych.